ปั้นเด็กให้ฉลาด เก่ง ดีมีสุข เคล็ดลับช่วงอายุ 1 -3 ปีแรก

ดร.สุจินดา ขจรรุ่งศิลป์ อาจารย์ประจำสาขาปฐมวัย คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (มศว) เปิดเผยว่า พ่อแม่ในปัจจุบันนี้โดยเฉพาะพ่อแม่ในเขตเมืองจะสนใจเพื่อพัฒนาลูกหลานตัวเองให้มีพัฒนาการทางร่างกายและด้านสติปัญญามากขึ้น แต่ก็ยังมีพ่อแม่จำนวนไม่น้อยที่ขาดความรู้ โดยเฉพาะในการส่งเสริมพัฒนาการของลูกหลานในช่วง 1 3 ปีแรกของวัยเด็ก ซึ่งถือเป็นระยะเวลาที่สำคัญที่สุดเนื่องจากสมองของเด็กมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ทำให้เด็กสามารถรับรู้สิ่งรอบตัวผ่านกลไกการทำงานที่ประสานกันของประสาทสัมผัส ปฏิกิริยาสะท้อนและการเคลื่อนไหวของร่างกาย การส่งเสริมพัฒนาการเด็กช่วงนี้ เน้นการตอบสนองความต้องการตามวัยของเด็กอย่างสมดุล รอบด้าน ทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สติปัญญาและภาษา หากส่งเสริมได้อย่างสมดุลเราจะมีเด็กที่ทั้งฉลาด เก่ง ดี มีสุข เพิ่มขึ้น

"การจัดสภาพแวดล้อมถือเป็นปัจจัยสำคัญในการเอื้อต่อการพัฒนาเด็กอ เริ่มจากต้องสร้างบรรยากาศให้มีความอบอุ่น ปลอดภัย มีพื้นที่ว่างให้เด็กได้คืบ คลาน เดิน วิ่ง เคลื่อนไหวได้อย่างอิสระ โดยไม่เป็นอันตราย แยกพื้นที่ระหว่างห้องพักและห้องรับประทานอาหารออกจากกัน ติดกระจกเงา ในที่ๆเด็กสามารถสังเกตตนเองได้ การตกแต่งภาพหรือสิ่งต่างๆ เพื่อให้เด็กเรียนรู้ต้องอยู่ในระดับสายตาเด็ก จัดของเล่นให้เหมาะสมกับวัย สำหรับสถานบริการรับเลี้ยงและพัฒนาเด็กที่มีเด็กในวัยเดียวกันหลายคน ของเล่นต้องเพียงพอเพื่อไม่ให้เด็กต้องอดทนรอคอยนานเกินไป และของเล่นแต่ละชิ้นต้องไม่มีอันตราย เด็กสามารถล้างทำความสำอาดได้ มีขนานใกล้กว่าที่เด็กจะกลืนลงคอ จัดของเล่นให้มีหนังสือภาพที่ทำด้วยกระดาษแข็ง ขอบหนังสือมนไม่มีเหลี่ยม ที่สำคัญของมีคม น้ำยาล้างห้องน้ำ สารเคมี ควรเก็บให้พ้นสายตาและมือของเด็ก และปลั๊กไฟควรอยู่สูงกว่าตัวเด็กและควรมีฉนวนปิดไว้ด้วย

ดร.สุจินดา กล่าวว่า การเรียนรู้ที่สำคัญแลมาะสมกับเด็กในช่วงวัย 1 3 ปีคือการเล่น ในขวบปีแรกเด็กจะเล่นคนเดียว โดยจะใช้ส่วนต่างๆ ของร่างกายและของเล่นที่อยู่รอบๆ ตัวเข้ามาประกอบ มักจะจับของเข้าปาก โยน กลิ้ง เคาะ แต่หลังจากอายุ 1 ปีไปแล้ว การเล่นของเด็กเริ่มซับซ้อนขึ้น เด็กจะเรียนรู้ว่าสิ่งของต่างๆ มีความสัมพันธ์กัน แต่เมื่ออายุใกล้ 3 ขวบเด็กจะเริ่มสวมบทบาท เริ่มเลียนแบบกิริยาท่าทางของคนในครอบครัว และเริ่มเรียนรู้บทบาทในเชิงสังคม พออายุ3 ขวบขึ้นไปเด็กจะมีความสามารถทางการสื่อภาษา มีจินตนาการ เด็กสามารถเล่นโดยร่วมมือกับคนอื่นได้ ดังนั้นในช่วงวัยแห่งการส่งเสริมพัฒนาการ พ่อแม่ ครู ควรจะได้ใช้หนังสือภาพ เทปนิทานและเพลงสำหรับเด็กเข้ามาช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็กในช่วงวัยนี้ก็จะเกิดประโยชน์อย่างมาก