เด็กชวนเที่ยวตลาดร้อยปีสามชุก เข้มแข็งเขตปลอดเหล้า

งานเทศกาลอาหาร ของดีประจำปีในแต่ละจังหวัด อีกหนึ่งสถานที่ที่มีการจัดเทศกาลอาหารเช่นเดียวกันก็คือ ตลาดสามชุก จ.สุพรรณบุรี ภายใต้ชื่องาน "อร่อยดีที่สามชุก ครั้งที่ 8 กินฟรีทั้งตลาด ปราศจากแอลกอฮอล์ การจัดงานนี้ขั้นมาก็เพื่อปลุกกระแสให้นักท่องเที่ยวได้มาลิ้มรสความอร่อยของอาหาร รวมถึงการสัมผัสวิถีชีวิตดั้งเดิมที่เก่าแก่และสืบทอดกันมานานหลายชั่วอายุคน กับตลาดที่ยังคงอนุรักษ์ความเป็นไทย ความเป็นท้องถิ่นและความเข้มแข็งของคนในชุมชนที่ร่วมมือกันทำให้ตลาดแห่งนี้ยังคงเป็นศูนย์กลางในการแลกเปลี่ยนซื้อขายสินค้ามาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน แม้เทคโนโลยีความก้าวหน้าจะเข้ามาสู่ชุมชนแล้วก็ตาม

ความน่าสนใจของตลาดสามชุกนอกจากความร่วมมือที่ดีของคนในชุมชนแล้ว สิ่งหนึ่งที่ไม่แพ้กัน คือ การเข้ามามีส่วนร่วมระหว่างชุมชน บ้าน วัด โรงเรียน โดยเฉพาะนักเรียนจากโรงเรียนต่างๆในอำเภอสามชุก ที่เข้ามาสร้างสีสันและความน่าประทับใจให้แก่นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวภายในงานได้เป็นอย่างดี โดยการทำหน้าที่เป็นอาสาสมัครรณรงค์ในนามของ "มัคคุเทศก์น้อย เพื่อรณรงค์และช่วยประชาสัมพันธ์ภายในงาน เด็กเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการนั้นก่อตั้งขึ้นมาจากคณะกรรมการพัฒนาตลาดสามชุก ซึ่งก็ยังคงเป็นคนในชุมชนที่มีการรวมตัวกันของชาวสามชุกเอง มีเจตนารมณ์ร่วมกันทำให้ชุมชนตลาดสามชุกอยู่กันอย่างมีเอกลักษณ์ของท้องถิ่นและร่วมกันพัฒนาชุมชนให้เกิดความเข้มแข็งมีประสิทธิภาพ

นายพงษ์วิน ชัยวิรัตน์ ประธานคณะกรรมการพัฒนาตลาดสามชุก เป็นผู้หนึ่งที่เห็นความสำคัญของการเข้ามามีส่วนร่วมของเยาวชน กล่าวว่า เด็กและเยาวชนนั้น ถ้าพวกเค้าได้รับการสนับสนุนที่ถูกต้องหรือมีพื้นฐานการดำรงชีวิตที่ดีแล้ว ต่อไปข้างหน้าเค้าก็จะรู้จักคิด รู้จักตัดสินใจอย่างเหมาะสม

"การให้เยาวชนเข้ามาร่วมเป็นมัคคุเทศก์น้อย ทำให้เด็กมีความกล้าแสดงออกมากขึ้น รู้จักนำวิธีการต่างๆมารณรงค์ให้กับผู้ใหญ่ที่อาจละเลยในบางครั้ง เช่น เมื่อเห็นผู้ใหญ่สูบบุหรี่ภายในตลาด ก็จะขออนุญาตไปดับบุหรี่ โดยใช้วิธีการของเค้าเอง คือ การนำที่ดับบุหรี่ไปให้ ส่วนคนที่เห็นแบบนั้นก็จะเกิดความละอายใจจนไม่กล้าสูบุหรี่ในพื้นที่นั้นเลย เพราะเกรงใจเด็กๆที่มารณรงค์ และพยายามไม่สูบภายในบริเวณพื้นที่นั้นๆ ซึ่งเด็กเหล่านี้เค้าจะมีวิธีการของเค้าว่าทำอย่างไรจึงจะเป็นวิธีการที่ก่อให้เกิดความร่วมมือระหว่างกันมากที่สุด โดยที่พวกเด็กๆจะช่วยกันหาวิธีกันมาเอง ส่วนคณะกรรมการก็จะช่วยเป็นที่ปรึกษาให้อีกทางหนึ่ง

"อาสาสมัครหรือมัคคุเทศก์น้อยนั้น มีมาหลายต่อหลายรุ่นแล้ว ซึ่งรุ่นพี่รุ่นแรกๆก็จะคอยแนะนำให้รุ่นน้องๆที่ได้รับเลือกให้เข้ามาอยู่ในทีม มีกระบวนการคิดและปฏิบัติต่อไปอย่างมีประสิทธิภาพ มีการช่วยกันคิดว่าทำอย่างไรถึงจะได้รับการร่วมมือของคนในชุมชนตลอดจนนักท่องเที่ยว ถือเป็นการช่วยให้เด็กเกิดการพัฒนาความคิด พัฒนาตนเองและรักชุมชนของตนเองมากขึ้น รวมทั้งยังก่อให้เกิดการเรียนรู้ที่นำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวันของแต่ละคน ซึ่งผมเห็นว่าเด็กทำได้ และทำได้ดีทีเดียว จะเห็นไอค้าแม่ค้า และนักท่องเที่ยวในช่วงเวลาที่เด็กๆเข้าไปรณรงค์ก็จะส่งเสียงทักทายพร้อมกับแสดงอาการยิ้มแย้มแจ่มใส บางรายก็นำขนมหรืออาหารมาให้กับเด็กๆเหล่านั้น ทำให้เด็กๆรู้สึกยินดีที่จะทำและภูมิใจในการหน้าที่ของตนเองมากขึ้น คุณพงษ์วินกล่าว

หลังจากที่ฟังเสียงของผู้ใหญ่ใจดีในชุมชนแล้ว เราลองมาฟังเสียงจากน้องๆที่เข้าร่วมรณรงค์รวมถึงผู้ที่เป็นเหล่ามัคคุเทศก์น้อยกันบ้าง ว่าพวกเค้าจะมีความรู้สึกอย่างไรจากการทำกิจกรรมในครั้งนี้ พวกเค้ามีวิธีการอย่างไรในการรณรงค์ให้ได้ผลสำเร็จ โดยการร่วมแรงร่วมใจของพลังจิ๋วแต่แจ๋ว

น.ส.ลลิตา ทองฉ่ำ(ดาว) อายุ 17 ปี นักเรียนชั้น ม. 5 โรงเรียนสามชุกรัตนโภคาราม เป็นผู้หนึ่งที่เข้าร่วมเป็นอาสาสมัครรณรงค์ไม่สูบบุหรี่และไม่ดื่มแอลกอฮอล์ในตลาดสามชุก หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า มัคคุเทศก์น้อย น้องดาวบอกว่า การมาเข้าร่วมกิจกรรมรณรงค์ในครั้งนี้ มีการคัดเลือกมาจากนักเรียนที่เป็นสมาชิกของชุมนุมมัคคุเทศก์ซึ่งมีอยู่ภายในโรงเรียน เสมือนเป็นการเปิดโอกาสให้นักเรียนได้เข้ามาเรียนรู้และสัมผัสกับประสบการณ์จริงในการเป็นผู้ถ่ายทอดวิถีชีวิตของชุมชนเราให้ผู้ที่สนใจทราบ รวมถึงวัฒนธรรมและสถานที่ที่น่าภาคภูมิใจในท้องถิ่น

"ก่อนหน้าที่จะมาร่วมกิจกรรมรณรงค์ในครั้งนี้ ก็เคยรณรงค์มาก่อนภายในโรงเรียนอยู่แล้ว ถือว่าเป็นกิจกรรมที่ดีและช่วยสร้างจิตสำนึกให้เด็กตั้งแต่อายุยังน้อย เพื่อไปสู่สังคมที่ดีและมีคุณภาพ สร้างความรู้ความเข้าใจพิษภัยของเหล้าและบุหรี่เป็นสิ่งที่ไม่ดี "

"หนูเป็นมัคคุเทศก์น้อยรุ่นแรก หลังจากที่มีการคัดมาจากคณะกรรมการตลาดสามชุก มีหน้าที่ช่วยประชาสัมพันธ์การจัดงานต่างๆในตลาดสามชุก โดยเฉพาะการรณรงค์ไปสู่นักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวตลาด เพื่อความเป็นระเบียบและยึดมั่นในวัฒนธรรมอันเก่าแก่ของชุมชนให้คงอยู่ต่อไป ไม่มีคนที่ก่อความวุ่นวายหรือสร้างความลำบากใจแก่ผู้อื่น ซึ่งการรณรงค์นี้เด็กถือว่าเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยรณรงค์ให้ได้ และส่วนใหญ่ก็ให้ความร่วมมืออย่างดี

นายอลงกรณ์ บุพสังข์ อายุ 20 ปี โรงเรียนสามชุกรัตนโภคาราม เติบโตและคลุกคลีมากับตลาดสามชุก และอยากจะเห็นตลาดสามชุกอยู่ในความทรงจำที่ดีของทุกคนที่มาเที่ยวตลอดไป โดยได้เข้าร่วมโครงการมัคคุเทศก์น้อยเป็นรุ่นแรก เพื่อหวังที่จะเป็นอีกแรงหนึ่งที่ส่งเสริมให้เยาวชนมีความกล้าแสดงออกในทางที่เหมาะสมมากขึ้น

"ในช่วงแรกที่รณรงค์เมื่อประมาณ 5 6 ปีก่อนนั้น มัคคุเทศก์น้อยจะรณรงค์เพื่อประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับการท่องเที่ยวในตลาดสามชุกและสถานที่สำคัญใกล้เคียง ถือว่าช่วยส่งเสริมให้นักท่องเที่ยวมาเที่ยวที่นี่มากขึ้น และเมื่อ สสส.ได้เข้ามาสนับสนุน ก็เริ่มมีการรณรงค์เกี่ยวกับการลด ละ เลิกเหล้า บุหรี่ ภายในชุมชน ซึ่งตัวผมเองก็คิดว่าเป็นเรื่องสำคัญที่ และยังมีผลทำให้ผู้ใหญ่ที่เป็นคณะกรรมการหลายท่านเริ่มลดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ลง ตลอดจนคนในชุมชนก็ตระหนักถึงพิษภัยในเรื่องนี้มากขึ้น น้องอลงกรณ์บอกกับเราพร้อมกับกล่าวน้ำเสียงที่หนักแน่นและจริงจัง

"คิดว่าการเป็นรณรงค์ได้นั้น ต้องเริ่มมาจากที่ตัวเราก่อน ถ้าเราเชื่อมั่นว่าเราจะทำให้สังคมอยู่อย่างมีสุข ไม่ทะเลาะเบาะแว้งกัน การไปบอกกล่าวให้กับคนอื่นได้รู้ก็จะทำได้โดยไม่ลำบากใจ ซึ่งผมก็ได้แนะนำรุ่นน้องที่เข้ามาเป็นมัคคุเทศก์น้อยรุ่นต่อๆไปเสมอ ให้มีความรู้ในสิ่งรอบตัว รวมถึงการส่งเสริมให้คนในชุมชนตลอดจนคนที่มาเที่ยวมีจิตสำนึกร่วมกัน เพื่อช่วยสร้างการเรียนรู้จากการรณรงค์ทำสิ่งที่ดีและเป็นประโยชน์ไป

ด.ช.ณัฐกร ช่วยสง อายุ 12 ปี นักเรียนชั้น ป.6 โรงเรียนสมเด็จพระวันรัต เด็กชายตัวเล็กๆแต่ถือว่าเล็กพริกขี้หนู ที่มีแนวคิดเกี่ยวกับเรื่องการรณรงค์ว่า ทุกคนต้องร่วมมือกันเพื่อสร้างเกราะคุ้มกันอบายมุขไม่ให้เข้ามาสู่ชุมชน และส่งเสริมค่านิยมของเด็กไทยให้รู้จักคิดและลงมือทำในสิ่งที่ดี เพื่อเป็นรากฐานของอนาคตข้างหน้า

"ผมมาร่วมรณรงค์ในงานเทศกาลอาหารที่สามชุกเป็นครั้งแรก เพราะได้ย้ายตามพ่อมาอยู่ที่นี่ จนเมื่อคุณครูที่โรงเรียนให้เข้าร่วมกิจกรรมก็เลยคิดว่าน่าจะลองทำดู ตอนแรกก็คิดว่าการรณรงค์แบบนี้น่าจะเป็นกิจกรรมที่ทำให้ผมได้รู้จักเพื่อนมากขึ้น แต่พอมาทำแล้วคิดว่าผมได้อะไรที่มากกว่านั้น มากกว่าสนุกสนาน มากกว่าได้เพื่อน ซึ่งทำให้ผมได้มีความรู้ว่าคนที่ดื่มเหล้านั้นจะทำให้สุขภาพทรุดโทรมเป็นโรคต่างๆมากมาย ทำร้ายผู้อื่นและเกิดอุบัติเหตุเพราะเมาจนขาดสติไปแล้วเหมือนอย่างในโฆษณา

"ผมโชคดีและดีใจที่พ่อแม่ไม่สูบบุหรี่ไม่ดื่มเหล้า และเป็นตัวอย่างที่ดีให้ผมเห็นเป็นแบบอย่าง พ่อของผมเป็นตำรวจจราจร ผมสงสารพ่อตอนที่พ่อออกไปทำงาน เพราะพ่อต้องเหนื่อยเวลาไปตั้งด่านตรวจวัดแอลกอฮอล์ และผมก็ไม่อยากให้พ่อต้องเหนื่อยไปมากกว่านี้ ถ้าเห็นผมทำตัวไม่ดี ผมอยากบอกว่าถ้าสามชุกของเราปลอดแอลกอฮอล์ ก็จะทำให้เยาวชนในสามชุกที่จะเป็นอนาคตของชาติปลอดภัยจากสิ่งไม่ดีเหล้านี้ด้วย เพราะมีตัวอย่างที่ดีให้เห็นกัน น้องณัฐกรกล่าว

แม้ความเจริญทางวัตถุจะเข้ามาเยือนในตลาดสามชุกอยู่รายรอบแล้วก็ตาม แต่ความเจริญทางด้านจิตใจของคนในชุมชนแห่งนี้ รวมถึงการสร้างจิตสำนึกที่ดีให้แก่เยาวชนก็ยังมีอยู่มากขึ้นเช่นเดียวกัน เห็นได้จากความสามัคคี ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ความร่วมมือในครั้งนี้ถือเป็นการรวมพลังสำคัญจากทุกๆคนในชุมชน เพื่อหวังที่จะให้ชุมชนของตนเองอยู่อย่างปกติสุข รักษาความเป็นมรดกที่สืบสอดกันมาจากบรรพบุรุษ รุ่นต่อรุ่น และพัฒนาให้ตลาดสามชุกยังคงอยู่ในความทรงจำที่ดีแก่คนในชุมชนรวมไปถึงนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเยือนได้อย่างไม่มีวันลืมตลอดไป