เลี้ยงนกไว้จับปลา..วิถีชีวิตชาวประมงโบราณที่กำลังเลือนหายไป

“เลี้ยงนกไว้จับปลา” วิถีชีวิตชาวประมงโบราณที่กำลังเลือนหายไปตามกาลเวลา

การใช้นกกาน้ำจับปลามีประวัติศาสตร์ยาวนานเป็นพันปี เพราะนกกาน้ำหลายชนิดสามารถเลี้ยงให้เชื่องได้ วิธีการคือตีน้ำให้นกดำลงไปหาปลา แต่ต้องใช้เชือกผูกคอนกไว้กันนกกลืนปลาลงคอ เมื่อนกตัวใดหาปลาได้ ชาวประมงจะแบ่งปลาให้เป็นรางวัล

ปัจจุบันมีชาวประมงในอำเภออวี๋กาน ใกล้ทะเลสาบโผหยาง มณฑลเจียงซี จำนวนหนึ่งที่ยังใช้วิธีนี้จับปลาอยู่ แต่พวกเขากล่าวว่าปัจจุบันจับได้น้อยมาก หาได้ก็แค่เลี้ยงตัวพออยู่พอกินไปวันๆ ไม่เหมือนสมัยก่อนที่ได้ปลาไปขายเป็นจำนวนมาก

และเชื่อว่าพอชาวประมงรุ่นตนตายไปก็อาจจะไม่มีใครสืบทอดการจับปลาด้วยวิธีโบราณเช่นนี้อีกแล้ว เพราะปัจจุบันมีเทคโนโลยีการจับปลาทันสมัยมากมาย และส่วนมากก็ส่งลูกไปเรียนหนังสือเพื่อจะได้มีอนาคตที่ดีกว่าพ่อแม่

แม้จะกล่าวว่าตอนนี้รายได้ไม่ดี ปลาก็หายาก แต่ตนก็ยังจะเลือกทำอาชีพนี้ต่อไปเพราะมิเช่นนั้นคงไม่มีใครมาคอยเลี้ยงดูนกที่เป็นเครื่องมือจับปลาเหล่านี้ ที่ไม่ได้เติบโตมาแบบต้องหากินเองตามธรรมชาติ

ชาวประมงหลายคนบอกว่านกกาน้ำเหล่านี้ส่วนมากซื้อมา บางตัวก็อยู่ด้วยกันมานานแล้ว จนเหมือนเป็นครอบครัวเดียวกัน ออกหาปลาก็ไปด้วยกัน กลับบ้านก็กลับด้วยกัน

อย่างไรก็ดี ปัจจุบันมีชาวจีนที่ไม่สนับสนุนการจับปลาด้วยวิธีโบราณเช่นนี้เพราะมองว่าขัดแย้งต่อการรักษาสภาพแวดล้อมและระบบนิเวศทางธรรมชาติ

ทั้งนี้ การจับปลาด้วยนกกาน้ำถูกจัดให้เป็นหนึ่งในมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมณฑลเจียงซีเมื่อปี 2010 และชาวประมงที่ยังใช้วิธีนี้จับปลาอยู่ในปัจจุบันมีเพียงแค่ 1,000 คนเท่านั้น