ถึงเวลา บอกเลิก รับน้องแบบ โซตัสหรือยัง..?

หากจะบอกว่า สังคมไทยไม่เคยเรียนรู้ ไม่เคยสรุปบทเรียนความผิดพลาด เพื่อทำให้อนาคตดีขึ้น ก็ไม่อยากจะสรุปเช่นนั้น เพราะมันหดหู่เกินไป ดูเหมือนสังคมไทยไม่มีความก้าวหน้า ย้ำอยู่ในวังวนเดิมๆ หาทางออกไม่เจอ

แต่เหตุการณ์หลายอย่าง มันก็ชวนให้อดคิดไม่ได้ ปัญหาใหญ่ระดับชาติ ปัญหาคอรัปชั่น แก้ไขอย่างไรก็ไม่สามารถทำได้อย่างชัดเจน มีบ้างที่บางช่วงบางยุค เมื่อผู้นำเข้มแข็ง ปัญหาอาจลดไปได้บ้าง แต่พอผ่านไป ผู้นำไม่เข็มแข็ง ปัญหาก็กลับมารุนแรงเหมือนเดิม

เหมือนกันกับปัญหากิจกรรมรับน้องของนักศึกษา...ที่รุนแรง จนถึงขั้นบาดเจ็บล้มตาย เป็นไปได้อย่างไรที่ปัญหานี้เกิดขึ้นแทบทุกปี วนเวียนไป ปีนี้เกิดกับสถาบันนี้ ปีก่อนเกิดกับสถาบันนั้น ทำไม..? สังคมไทยถึงแก้ไขปัญหาเหล่านี้ไม่ได้ วันนี้เหตุการณ์เลวร้ายนี้อาจเกิดกับคนใกล้ตัวคุณได้เช่นกัน วันหนึ่งลูกหลานคุณที่อุตสาห์เลี้ยงดูให้การศึกษา อบรมมาอย่างดี พอถึงวัยเข้าเรียนมหาวิทยาลัยหรือวิทยาลัย อาจกลายเป็นเหยื่อของกิจการรับน้อง จนถึงขั้นบาดเจ็บล้มตายได้ หากเรายังปล่อยให้ปัญหานี้อยู่ต่อไปโดยไม่ทำความเข้าใจ ขบคิด หาทางแก้ไขปัญหาอย่างแท้จริง

ปัญหาการบาดเจ็บล้มตาย และ ทำร้ายจิตใจรุ่นน้อง ภายใต้กิจกรรม รับน้องใหม่ ไม่ใช่เรื่องของความบังเอิญ ความโชคร้าย ที่อาจเกิดขึ้น แต่ปัญหานี้ เป็นปัญหาที่มีรากมาจาก วิธีคิด ของกิจกรรม ของระบบที่รู้จักกันดีในนาม ระบบ โซตัส ระบบที่ สถาปนาอำนาจ ความเหนือกว่า ให้กับรุ่นพี่ สร้างชนชั้นขึ้นในระบบการศึกษาระดับอุดมศึกษา และเป็นระบบที่ส่งผลต่ออนาคตของ คนในสังคมอย่างชัดเจน เพราะเด็กมหาวิทยาลัยเป็นช่วงรอยต่อที่สำคัญ เป็นวัยที่กำลังจะก้าวขึ้นเป็นผู้ใหญ่ เมื่อจบการศึกษา ระดับนี้ส่วนใหญ่ก็จะเข้าสู่ชีวิตคนทำงาน เป็นกำลังหลักของระบบสังคมไทยในอนาคต

ดังนั้น หากในช่วงวัยของคนรุ่นนี้ถูกถ่ายทอดมาอย่างไร ย่อมมีอิทธิพลค่อนข้างสูงต่อแนวคิดวิธีคิดของคนเหล่านี้ในอนาคต ระบบโซตัส ที่สถาปนาอำนาจของคุณพี่ที่เหนือกว่า การวางระบบสังคมล้อมกรอบให้รุ่นน้องต้องยอมจำนน ยอมรับการใช้อำนาจของรุ่นพี่ โดยมีมีเหตุผล ใช้ระบบสังคมกดดันหากไม่ปฏิบัติตาม จะถูกบอยคอต จากสังคมในคณะ ในรั้วของมหาวิทยาลัย จึงเป็นการวางฐานวิธีคิดแบบอำนาจนิยม วางระบบอุปถัมภ์ไว้อย่างเข้มแข็ง

แน่นอนในแง่มุมของความสมานฉันท์ การโอบอ้อมอารี ของรุ่นพี่ ที่ต้องการถ่ายทอดประสบการณ์ให้รุ่นน้อง ที่ก้าวสู่รั่วมหาวิทยาลัย เป็นพี่เลี้ยงให้กับ คนหนุ่มสาวที่กำลังจะเติบใหญ่ เป็นเรื่องที่ดี การผูกพันฉันท์พี่น้องที่ยั่งยืนยาวนาน ต่อไปในอนาคตเป็นเรื่องดีงาม แต่วิธีการสร้างความสัมพันธ์เหล่านี้ มีรูปแบบที่มากกว่า ระบบโซตัส มากกว่าวิธีการใช้อำนาจ ข่มขู่ให้รุ่นน้องต้องสยบยอมต่ออำนาจที่พวกรุ่นพี่สถาปนาขึ้นมา

ในยุคของการปฏิรูปประเทศ เราอยากก้าวหน้าในสังคมประชาธิปไตยที่เข้มแข็ง ใช่หรือไม่ว่า ระบบโซตัส เป็นระบบที่ไม่สอดคล้องกับวิถีแห่งประชาธิปไตย ที่ต้องการให้ทุกคนมีเหตุผล ต้องการให้อำนาจเป็นเรื่องของคนส่วนใหญ่ มีการกระจายอำนาจ มีการถ่วงดุลและควบคุมกันได้ เพื่อประโยชน์สุขของคนทั้งมวล

ดังนั้น ถึงวันนี้ ถึงเวลาแล้วหรือยัง ที่มหาวิทยาลัยที่นักศึกษา ต้องตั้งคำถามแบบจริงจังกับแนวคิดวิธีคิด กับกิจกรรมรับน้องแบบโซตัสว่าควรจะยกเลิกไปได้หรือยัง...ถึงเวลาที่จะตั้งคำถามว่า แนวคิดวิธีการแบบนี้ เหมาะสมกับการวางรากฐานเพื่ออนาคตของสังคมไทยหรือไม่...หรือ จะปล่อยให้ผ่านไป เมื่อถึงเวลาเราก็มาก่นด่า ระบายอารมณ์กับความสูญเสียที่เกิดขึ้นทุกปี ๆ ซึ่งวันหนึ่ง ความสูญเสียนั้น อาจเกิดขึ้นกับ ลูกคุณ หลานคุณ คนใกล้ชิดคุณก็ได้ไม่วันใดก็วันหนึ่ง.......ถึงเวลาบอกเลิกรับน้องแบบระบบโซตัสแล้วหรือยัง.?

โดย....เปลวไฟน้อย