หนังจอกว้าง - Slumdog Millionaire ชัยชนะของคนยาก

วิบากกรรมที่เกิดขึ้นกับ Slumdog Millionaire ก่อนจะคว้า ออสการ์ รางวัลอันทรงอิทธิพลที่สุดในโลกภาพยนตร์ พานให้นึกถึงสุภาษิตที่ว่า ดูหนัง ดูละคร ให้ย้อนดูตัว...

 

ตั้งแต่สร้างเสร็จ หนังเกือบไม่ได้ออกฉาย เพราะต้นสังกัดของผู้จัดจำหน่ายรายแรก Warner Independent เกิดยกเลิกนโยบายสนับสนุนหนัง Art House จนบริษัทต้องปิดตัวลง และเตรียมนำหนังออกขายเป็นดีวีดี แต่โชคดีที่มีการเจรจากับผู้จัดจำหน่ายอีกรายคือบริษัท Fox Searchlight มาร่วมทุนและนำหนังออกฉายได้ในที่สุด

แม้จะเริ่มต้นฉายแบบจำกัดโรงก็ตาม ครั้นเมื่อเรื่องราวที่ชาวตะวันตกเรียกกันว่า Rags- to Rich ที่ว่าด้วยการก้าวขึ้นมาเป็นมหาเศรษฐีในเวลาอันรวดเร็วผ่านการเล่นเกมตอบคำถามในรายการ Who Wants to Be a Millionaire (ทีวีบ้านเราก็เคยซื้อลิขสิทธิ์มาทำโดยใช้ชื่อว่า เกมเศรษฐี) ของเด็กหนุ่มจากสลัมเมืองมุมไบ ผู้มีอาชีพเสิร์ฟชาในคอลเซ็นเตอร์ ปรากฏออกสู่สายตาชาวโลก หนัง Slumdog Millionaire ก็ถูกพูดถึงไม่ได้หยุด พร้อมเดินหน้ากวาดรางวัลเกือบทุกสถาบัน ระหว่างนั้นชาวอินเดียก็ออกมาประท้วงทีมงานผู้สร้างโดยเฉพาะเพื่อนร่วมชาติภารตด้วยกันเอง เนื่องจากการใช้คำว่า หมาสลัม หรือ Slumdog เป็นการดูถูกพวกเขา จนถึงขั้นออกมาเรียกร้องขอให้เปลี่ยนชื่อ แต่ในที่สุดเมื่อหนังไปคว้ารางวัลมาได้มากมาย รวมทั้ง ออสการ์ เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา ชาวอินเดียต่างยินดีปรีดา และภูมิอกภูมิใจกับความสำเร็จในครั้งนี้ (แม้ก่อนหน้าจะออกมาด่ากันขรม)

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นพอจะอุปมาอุปไมยกับเรื่องราวในหนังได้ไม่น้อย โดยเฉพาะชะตากรรมที่ตัวละครอย่าง จามาล มาลิค ได้รับ ก็ล้วนเกิดขึ้นจากน้ำมือคนในชาติเดียวกัน ตั้งแต่การพลัดพรากจากถิ่นเกิดในสลัมและสูญเสียผู้เป็นมารดาในเวลาเดียวกัน เพราะเหตุปะทะระหว่างชาวฮินดูและมุสลิม การจับพลัดจับผลูเข้าไปอยู่ในแก๊งขอทาน และหนีออกมาใช้ชีวิตเป็นเด็กเร่ร่อนหาเลี้ยงชีพด้วยการขโมยของบนรถไฟ การเที่ยวต้มตุ๋นนักท่องเที่ยวที่ทัชมาฮาล ก่อนจะทะเลาะกับพี่ชายและออกมาทำงานสุจริต ล่นเกมเศรษฐี เพราะเชื่อว่าเป็นโอกาสเดียวที่จะได้เจอกับ ลาติกา หญิงคนรักที่พลัดพราก ซึ่งอาจจะกำลังดูรายการทีวียอดนิยมนี้อยู่ แต่ก็ไม่วายถูกกล่าวหาว่าโกงการแข่งขัน เพราะเจ้าของรายการไม่เชื่อว่า เด็กหนุ่มจากสลัมจะสามารถฟันฝ่าด่านคำถามมากมาย จนคว้าเงินถึง 10 ล้านรูปี

การปะทะกันทางความคิดของเพื่อนร่วมชาติหลังหนังออกฉาย ไม่ว่าจะประเด็นการดูแคลนเพื่อนร่วมชาติ หรืออคติที่มีต่อคนร่วมแผ่นดินเกิด ช่างละม้ายคล้ายคลึงกับเรื่องราวที่เกิดขึ้นในหนังอย่างบังเอิญ และก็เป็นเรื่องน่าขำ เมื่อวินาทีที่ออสการ์ประกาศมอบรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมให้ Slumdog Millionaire ชาวอินเดียก็พากันโห่ร้องยินดีถ้วนหน้า ไม่แตกต่างจากวินาทีที่ จามาล ตัดสินใจเลือกที่จะเล่นเกมเศรษฐีข้อสุดท้าย เพื่อแลกกับเงิน 20 ล้านรูปีหรือกลับบ้านมือเปล่า? เปรม กุมาร์ พิธีกร ออกอาการดีใจกระโดดเต้นเร่าๆ ไปรอบๆ ทั้งๆ ที่ระหว่างแข่งขัน เขาพูดจาเย้ยหยันถากถางเด็กหนุ่มโดยตลอด

หนังเล็กๆ ใช้ทุนสร้างเพียง 15 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และเกือบจะไม่ได้เข้าฉายในโรง แต่สุดท้ายก็มีโอกาสพิสูจน์คุณค่าในตัวเอง จนสุดท้ายก็ได้ประกาศศักดาความยิ่งใหญ่บนเวทีออสการ์ เมื่อคว้ามาได้ทั้งหมด 8 รางวัล รวมทั้งกวาดเงินจากทั่วโลกไปแล้วกว่า 159 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เปรียบได้กับ จามาล ที่ครั้งหนึ่งต้องอาศัยนอนอยู่บนกองขยะ ก่อนจะมาเป็นเศรษฐีเงินล้านเพียงเพราะต้องการตามหารักแท้ โดยมีประสบการณ์ชีวิตเป็นขุมความรู้ ที่ให้เขาได้ขุดเอามาใช้ในยามคับขัน มีโชคชะตาคอยเอื้อหนุนหลังส่งเคราะห์กรรมชุดใหญ่มาให้ฝึกปรือเพื่อเรียนรู้ที่จะเอาตัวรอด มีศรัทธาจากความรักของพี่ชายและเพื่อนสาวคอยส่งเสียงเชียร์อย่างแผ่วเบาระหว่างทาง จนคว้าชัยในที่สุด

นี่คือหนังออสการ์ที่ดูสนุกมากในรอบหลายปี แม้เรื่องราวจะเล่าถึงชะตากรรมมนุษย์ผู้ยากไร้ที่เต็มไปด้วยความรันทดหดหู่ สอดแทรกไปด้วยประเด็นทางสังคมอยู่เกือบตลอดเวลา แต่กลับนำเสนอด้วยลูกเล่นหวา ใช้เทคนิคการเล่าเรื่องสลับไปมาในแต่ละเหตุการณ์ได้อย่างน่าสนใจ ที่สำคัญทุกๆ ปัญหาที่สะท้อนออกมา ไม่ว่าจะความยากจน ความขัดแย้งทางศาสนา การค้ามนุษย์ ละเมิดสิทธิเด็ก อาชญากรรม ความฉ้อฉลหลอกลวงในอุตสาหกรรมบันเทิง ฯลฯ ล้วนปราศจากการชี้นำอย่างตรงไปตรงมา โน้มน้าวให้รู้สึกเวทนา หรือแนะทางออกของปัญหาที่เกิดขึ้น หากแต่สิ่งเหล่านั้น มวลชนผู้ยากไร้ในมุมไบพบเจอได้ทุกวี่วัน ทุกเรื่องสั่งสมมานานจนหมักหมมและชาชิน แทรกซึมกลายเป็นอีกวิถีชีวิตที่พวกเขาต้องเผชิญ ซึ่งไม่ว่าจะมีความสุขหรือทุกข์กับมันแค่ไหน แต่พวกเขาก็ไม่มีทางปฏิเสธและต้องอยู่ร่วมกับมันให้ได้ในที่สุด เพราะในความเป็นจริงยังมีเด็กอีกนับล้านในมุมไบ และเมืองอื่นๆ ในอินเดีย ที่ไม่ได้โชคดีเหมือน จามาล พวกเขายังเป็นแค่ หมาสลัม ที่วิ่งไปมาตามถนนแห่งโชคชะตา โดยมีจุดหมายปลายทางเป็นอย่างไรนั้น ดูหนังเรื่องนี้จบ ลองตอบคำถามในเกม(ชีวิต)ของ จามาล กันดูครับ

Jamal Malik is one question away from winning 20 Million Rupees. How did he do it?

A)He cheated C) He''s a genius

B)He''s lucky D) It is written

 

ณัฐพงษ์ โอฆะพนม

ชื่อเรื่อง : Slumdog Millionaire คำตอบสุดท้ายอยู่ที่หัวใจ

เขียนบท : ไซม่อน โบฟอย

ผู้กำกับ : แดนนี่ บอยล์

นักแสดง : เทวะ ปาเตล, อนิล คาปูร์, ฟรีด้า ปินโต

ความยาว : 120 นาที

วันที่เข้าฉาย : วันที่ 5 มีนาคม 2552 เฉพาะเครือเอเพ็กซ์ สยามสแควร์