ร้านทอง-เช่าซื้อรถ-นายหน้าอสังหาฯป่วน!ต้องแจ้งธุรกรรมตามกฎหมายฟอกเงิน
เดิมสถาบันการเงินที่ต้องรายงานมีแค่ 6 ประเภท คือ 1.ธนาคาร 2.บริษัทเงินทุนและบริษัทเครดิตฟองซิเอร์ 3.บรรษัทเงินทุนอุตสาหกรรม 4.บริษัทประกันชีวิต บริษัทประกันวินาศภัย 5.สหกรณ์ 6.นิติบุคคลที่ดำเนินธุรกิจอื่นที่เกี่ยวข้องกับการเงิน
ล่าสุดพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2552 ได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม โดยจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 18 พฤศจิกายน 2552 ประเด็นสำคัญที่มีการแก้ไขเพิ่มเติมคือ การกำหนดให้ผู้ประกอบอาชีพ 9 ประเภทมีหน้าที่ต้องรายงานการทำธุรกรรม
ทั้งนี้ 9 ธุรกิจใหม่ ประกอบด้วย 1.ผู้ประกอบอาชีพเกี่ยวกับการดำเนินการ การให้คำแนะนำ หรือการเป็นที่ปรึกษาในการทำธุรกรรมที่เกี่ยวกับการลงทุนหรือการเคลื่อนย้ายเงินทุน 2.ผู้ประกอบอาชีพค้าอัญมณี เพชรพลอย ทองคำ หรือเครื่องประดับที่ประดับด้วยอัญมณี เพชรพลอย หรือทองคำ 3.ผู้ประกอบอาชีพค้าหรือให้เช่าซื้อรถยนต์ 4.ผู้ประกอบอาชีพเกี่ยวกับนายหน้าหรือตัวแทนซื้อขายอสังหาริมทรัพย์ 5.ผู้ประกอบอาชีพค้าของเก่าตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมการขายทอดตลาดและค้าของเก่า 6.ผู้ประกอบอาชีพเกี่ยวกับสินเชื่อส่วนบุคคลภายใต้การกำกับสำหรับผู้ประกอบธุรกิจที่มิใช่สถาบันการเงิน 7.ผู้ประกอบอาชีพเกี่ยวกับบัตรเงินอิเล็กทรอนิกส์ที่มิใช่สถาบันการเงิน 8.ผู้ประกอบอาชีพเกี่ยวกับบัตรเครดิตที่มิใช่สถาบันการเงิน และ 9.ผู้ประกอบอาชีพเกี่ยวกับการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์
แหล่งข่าวสำนักงาน ปปง.เปิดเผยว่า สาเหตุที่ต้องแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมาย ปปง. เนื่องจากปัจจุบันผู้ประกอบอาชญากรรมเกี่ยวกับความผิดมูลฐานได้ใช้ช่องทางจากการประกอบอาชีพบางประเภทซึ่งมิใช่การดำเนินการของสถาบันการเงินเป็นแหล่งในการฟอกเงิน นอกจากนี้ กฎหมาย ปปง.ที่ใช้มาแล้ว 10 ปีมีบทบัญญัติบางประการเกี่ยวกับการแสดงตนของลูกค้าของสถาบันการเงินที่ยังไม่สอดคล้องกับกฎหมายที่เกี่ยวข้องและไม่ครอบคลุมถึงการตรวจสอบเพื่อทราบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับลูกค้า เพื่อให้มีรายละเอียดของข้อมูลเพิ่มมากขึ้น ซึ่งอาจเป็นช่องทางให้ผู้ประกอบอาชญากรรมนำไปใช้เป็นประโยชน์ในการฟอกเงินได้โดยง่าย
นายจิตติ ตั้งสิทธิภักดี นายกสมาคมค้าทองคำ เชื่อว่าจะสร้างผลกระทบต่อการค้าทองคำในอนาคตอย่างแน่นอน เนื่องจากทองคำเป็นสินค้าที่มีราคาสูง ปัจจุบันทองคำแท่งน้ำหนัก 100 บาท ก็มีมูลค่าการขายสูงกว1.5 ล้านบาทแล้ว หากรัฐบาลบังคับใช้ กม.ดังกล่าวจะสร้างความยุ่งยากในทางปฏิบัติอย่างมาก เนื่องจากทองคำถือเป็นหนึ่งในสินทรัพย์ที่ประชาชนทั่วไปสนใจเข้ามาลงทุน ดังนั้นเงินจำนวน 2 ล้านบาทถือว่าไม่สูงมากในการลงทุน อย่างไรก็ตาม ปปง.ยังเปิดโอกาสให้ภาคธุรกิจที่เกี่ยวข้องแสดงความคิดเห็น ในวันที่ 23-24 ก.ค. หลังจากนั้นในช่วงปลายเดือนนี้ ทางสมาคมจะจัดประชุมระดมความคิดเห็นจากสมาชิกเป็นการเรียกด่วน เพื่อหาข้อสรุปเกี่ยวกับแนวทางปฏิบัติที่สะดวกง่าย ไม่สร้างความยุ่งยากต่อธุรกิจการค้าทองคำนำเสนอต่อ ปปง.
นายสมศักดิ์ มุนีพีระกุล นายกสมาคมนายหน้าอสังหาริมทรัพย์ กล่าวกับ ประชาชาติธุรกิจ ว่า นายหน้าอสังหาฯที่เป็นนิติบุคคลซึ่งทั้งระบบมีอยู่แค่ 10% หรือ 600-700 รายเท่านั้นที่ต้องรายงานการทำธุรกรรม ที่เหลืออีกกว่า 90% หรืออย่างน้อย 100,000 รายทั่วประเทศ ที่ประกอบธุรกิจในลักษณะเป็นนายหน้าอสังหาฯ แต่ไม่ได้จดทะเบียนเป็นนิติบุคคลไม่ต้องรายงาน เหตุนี้เองทำให้การตรวจสอบการฟอกเงินไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร และคงไม่บรรลุเจตนารมณ์ของกฎหมาย ขณะเดียวกันนิติบุคคลซึ่งประกอบวิชาชีพในลักษณะเป็นนายหน้าอสังหาฯ ปัจจุบันก็ยังไม่มีกฎหมายรองรับ จึงไม่มีมาตรฐานวัดได้ว่านิติบุคคลใดเป็นนายหน้าหรือไม่เป็นนายหน้าอสังหาฯ
นอกจากนี้การทำธุรกรรมอสังหาฯ ควรตรวจสอบยังกรมที่ดินโดยตรง ซึ่งได้ข้อมูลถูกต้องครบถ้วนมากกว่า ไม่ใช่ตรวจสอบเฉพาะธุรกรรมที่ทำผ่านบริษัทนายหน้าอสังหาฯ ยิ่งไปกว่านั้นการกำหนดให้การทำธุรกรรมที่วงเงินเกิน 2 ล้านบาทขึ้นได้ต้องรายงาน เท่ากับว่านิติบุคคลนายหน้าอสังหาฯต้องรายงานเกือบทุกธุรกรรม เพราะการซื้อขายบ้านเดี่ยว ทาวน์เฮาส์ หรือคอนโดฯ โดยผู้ซื้อรายย่อยเพียงแค่ยูนิตเดียวปัจจุบันราคาเฉลี่ยก็เกิน 2 ล้านบาทแล้ว
แม้จะเป็นการเพิ่มภาระ แต่สมาชิกสมาคมนายหน้าอสังหาฯก็พร้อมจะทำตามกฎหมาย เพียงแต่อยากให้พิจารณาโดยรอบด้าน ไม่ใช่คุมเข้มเฉพาะคนที่ซื้อขายอสังหาฯแบบสุจริต แต่ที่น่าจะตรวจสอบจริงๆ กลับจับไม่ได้ไล่ไม่ทัน เพราะรู้ได้อย่างไรว่าการซื้อขายหรือทำธุรกรรมอสังหาฯ ที่ไม่ได้ผ่านนายหน้านิติบุคคลไม่ได้ฟอกเงิน ลึกๆ แล้วคิดว่าเรื่องนี้เหมือนกับการขี่ช้างจับตั๊กแตน เหมือนเหวี่ยงแหทั้งแม่น้ำเพื่อจับปลาตัวเดียว
นายสมศักดิ์กล่าวว่า สมาคมมีข้อเสนอแนะว่าหากรัฐบาลต้องการป้องกันการลงทุนซื้ออสังหาฯ เพื่อฟอกเงินให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ควรจะเร่งผลักดันให้มี พ.ร.บ.นายหน้าอสังหาริมทรัพย์ เสมือนเช่นในต่างประเทศ เป้าหมายเพื่อควบคุมให้ผู้ประกอบอาชีพนายหน้าอสังหาฯต้องมีใบอนุญาตเท่านั้น จากปัจจุบันที่เปิดกว้างให้ทุนสามารถเป็นนายหน้าอสังหาฯได้ เพราะพยายามผลักดันเรื่องนี้มากว่า 15 ปีแล้วแต่ยังไม่สำเร็จ
นายมาริษ ท่าราบ กรรมการผู้จัดการ บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุน (บลจ.) ไอเอ็นจี (ประเทศไทย) กล่าวว่า ปกติเวลาคนที่ฝากเงินกับธนาคาร ก็ต้องมีหน้าที่รายงานการทำธุรกรรมให้กับ ปปง.อยู่แล้ว เช่น การลงทุน กองทุนส่วนบุคคล หรือจะนำเงินออกไปลงทุนนอกประเทศ ซึ่งพวกนี้มักจะมีวงเงินสูงอยู่แล้ว ก็เขัาข่ายต้องรายงานต่อ ปปง.อีก ก็ถือเป็นการรายงานหลายชั้น
นายจิรวัฒน์ สุภรณ์ไพบูลย์ รองกรรมการผู้จัดการหัวหน้าฝ่ายที่ปรึกษาการลงทุน บริษัทหลักทรัพย์ (บล.) ภัทร กล่าวว่า การทำธุรกิจที่ปรึกษาการลงทุนแม้จะมีกฎหมายการฟอกเงินกำกับดูแล แต่ก็ไม่จำเป็นต้องรายงานลูกค้าว่าทางบริษัทมีการส่งข้อมูลอะไรให้ทางการบ้าง รวมทั้งบริษัทก็มิได้มีหน้าที่ตรวจสอบลูกค้า เพียงแต่มีหน้าที่รายงานตามกฎหมายเท่านั้น จึงไม่น่าส่งผลกระทบแต่อย่างใด
ผู้สื่อข่าว ประชาชาติธุรกิจ ได้สำรวจไปยังผู้ประกอบการรถยนต์นำเข้าอิสระและรถยนต์มือสอง พบว่า ผู้ประกอบการส่วนใหญ่ต่างตอบเป็นเสียงเดียวกันว่า ในการซื้อขายรถยนต์ที่มีมูลค่าเกิน 2 ล้านบาทนั้น ผู้ประกอบการไม่จำเป็นต้องทำหนังสือแจ้งไปยัง ปปง. หากลูกค้าหรือผู้ประกอบการได้สั่งจ่ายเป็นเช็คผ่านธนาคารแล้ว ธนาคารจะเป็นผู้ทำเองแจ้งให้โดยอัตโนมัติ ซึ่งไม่เฉพาะแต่การทำธุรกิจซื้อขายรถยนต์เท่านั้น แต่ในการทำธุรกิจ หรือธุรกรรมทางการเงิน และซื้อขายทรัพย์สินอื่นๆ ส่วนใหญ่ก็จะใช้วิธีการสั่งจ่ายเป็นเช็คเงินสดเช่นเดียวกัน
นายสมหวัง เหลืองไพบูลย์ศรี กรรมการผู้จัดการ บริษัท เพย์สบาย จำกัด ผู้ให้บริการชำระเงินออนไลน์ ในเครือบริษัท โทเทิ่ล แอ็คเซ็ส คอมมูนิเคชั่น จำกัด (มหาชน) หรือดีแทค กล่าวว่า ปัจจุบันทางบริษัทได้รายงานธุรกรรมที่เกิดขึ้นกับธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ทุกเดือนอยู่แล้วว่ามีธุรกรรมเกิดขึ้นกี่ครั้ง ยอดเงินเท่าใดบ้าง มียอดเงินคงเหลือของลูกค้าในระบบเท่าใด
แหล่งข่าวจากบริษัท อิออน ธนสินทรัพย์ (ไทยแลนด์) จำกัด (มหาชน) แสดงความเห็นว่า ประกาศของ ปปง.ฉบับดังกล่าว ไม่น่าจะส่งผลกระทบในเชิงธุรกิจหรือมีผลอะไรมากนัก และตรงกันข้ามถือเป็นเรื่องดี
